KOSZARY AUGUSTOWSKIE

Koszary augustowskie w Suwałkach, największy kompleks tego rodzaju w mieście, znajdują się na jego południowych krańcach, przy obecnej ulicy Wojska Polskiego. Ich budowę rozpoczęto 29 lipca 1887 roku za tzw. rogatką augustowską. Kompleks powstał z przeznaczeniem na zakwaterowanie rosyjskiej 5 Brygady Strzeleckiej. Budowa była realizowana etapami – w pierwszym etapie, w 1889 roku, ukończono drewniane koszary dla 19. i 20. Pułku Strzeleckiego, które obejmowały osiem budynków mieszkalnych dla każdego pułku oraz budynki gospodarcze i magazynowe.

W 1897 roku rozpoczęto budowę murowanych koszar dla 17. i 18. Pułku Strzeleckiego, ukończoną rok później. Powstały dwupiętrowe budynki batalionowe, oficerskie, oraz obiekty funkcyjne, takie jak magazyny, piekarnia, łaźnia, a także strzelnica szkolna. W latach 1906–1908 na terenie kompleksu zbudowano szpital garnizonowy oraz cerkiew pod wezwaniem św. Aleksandra Newskiego. Łączna powierzchnia kompleksu wynosiła około 70 hektarów, a jego zabudowania ciągnęły się na długości niemal dwóch kilometrów.

Po wybuchu I wojny światowej koszary zajęły oddziały niemieckie, które przed wycofaniem się z miasta doprowadziły do znacznej dewastacji kompleksu. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, w latach 20. XX wieku, teren ten przejęło Wojsko Polskie. Zakwaterowano tu jednostki takie jak 4 Dywizjon Artylerii Konnej, 1 Dywizjon 29 Pułku Artylerii Polowej, 41 Suwalski Pułk Piechoty Marszałka Józefa Piłsudskiego oraz Wojskowy Szpital Garnizonowy, przekształcony później w Garnizonową Izbę Chorych.

W latach 30. XX wieku na części terenu po spalonych koszarach zbudowano Stadion Miejski, który wykorzystywało także wojsko. W pobliżu kompleksu odsłonięto pomnik artylerzysty, z którego po wojnie ocalał jedynie cokół, przekształcony w latach 90. w Pomnik Pamięci Żołnierzy Września 1939.

Obecnie część budynków koszarowych nadal jest użytkowana przez wojsko, w tym 14 Suwalski Pułk Przeciwpancerny. Niektóre obiekty przekształcono na cele mieszkalne lub przekazano władzom miejskim. Koszary augustowskie, mimo zmian, pozostają ważnym elementem historycznego dziedzictwa Suwałk, świadcząc o ich roli jako znaczącego ośrodka garnizonowego w przeszłości.